Od butelki do bluzy – droga przędzy z odzysku
Recykling tkanin i tworzyw sztucznych w modzie przestaje być trendem — staje się koniecznością. Zmiany klimatyczne, nadprodukcja i miliony ton odpadów tekstylnych rocznie wymagają działań zrównoważonych. Jedną z odpowiedzi przemysłu odzieżowego jest wykorzystanie materiałów z recyklingu. Ale jak właściwie powstają tkaniny z odzysku? Czy różnią się od tych „nowych”? Odpowiadamy krok po kroku.
1. Rodzaje materiałów z recyklingu
Recykling mechaniczny:
Najczęściej dotyczy materiałów syntetycznych, jak poliester (PET), i bawełny. Odpady są rozdrabniane, przędzone na nowo i tkanie na tkaninę. Wadą tej metody jest pogorszenie jakości włókna po każdym cyklu.
Recykling chemiczny:
Rozkłada materiały na poziomie molekularnym, pozwalając na odzyskanie niemal oryginalnej jakości włókien. Działa dla PET, nylonu, a nawet mieszanych tkanin.
Źródło: Ellen MacArthur Foundation, A New Textiles Economy: Redesigning Fashion’s Future, 2017.
2. Recykling butelek PET – jak powstaje poliester z butelki?
Etap 1: Zbieranie i sortowanie
Plastikowe butelki trafiają do punktów recyklingu. Są dokładnie sortowane, oczyszczane z etykiet i resztek płynów.
Etap 2: Mycie i suszenie
Butelki są myte w wysokiej temperaturze i osuszane. Czysty PET to kluczowy składnik do dalszego przetwarzania.
Etap 3: Rozdrabnianie
Czyste butelki są cięte na małe płatki (tzw. „flakes”), które później będą stopione.
Etap 4: Wytłaczanie i przędzenie
Płatki PET są topione i przeciągane przez drobne dysze, tworząc cienkie włókna. Po schłodzeniu skręca się je w przędzę poliestrową.
Etap 5: Tkanie lub dzianie
Gotową przędzę można użyć do produkcji materiałów odzieżowych – bluz, kurtek, legginsów, a nawet garniturów.
Źródło: How Recycled Polyester is Made, Patagonia Environmental & Social Responsibility.
3. Bawełna z recyklingu – drugie życie tekstyliów
Źródło: odpady postkonsumenckie (stare ubrania) lub produkcyjne (ścinki).
Tkaniny są rozdrabniane mechanicznie do postaci włókna, oczyszczane, a następnie mieszane z nową bawełną (aby zwiększyć wytrzymałość) i ponownie przędzone.
Bawełna z recyklingu często służy do produkcji jeansów, T-shirtów, toreb i tekstyliów domowych.
Źródło: Textile Exchange – Recycled Cotton Market Report 2022
4. Nylon regenerowany (np. ECONYL®)
Regenerowany nylon powstaje z odpadów przemysłowych, sieci rybackich i dywanów. Proces chemicznej depolimeryzacji pozwala na odzyskanie czystego surowca i produkcję nowych przędz. ECONYL® stosowany jest m.in. w bieliźnie, strojach kąpielowych i odzieży sportowej.
Źródło: ECONYL® official website
5. Zalety tkanin z recyklingu
- Niższe zużycie wody i energii
- Redukcja emisji CO₂
- Mniejsze zużycie surowców naturalnych
- Zmniejszenie ilości odpadów
6. Wady i wyzwania
- Niższa jakość włókien (zwłaszcza przy recyklingu mechanicznym)
- Trudność w recyklingu tkanin mieszanych (np. bawełna z poliestrem)
- Wysokie koszty recyklingu chemicznego
Tkaniny z recyklingu to krok w stronę bardziej odpowiedzialnej i ekologicznej mody. Choć jeszcze nie są doskonałe, ich produkcja stale się rozwija, a świadomość konsumentów rośnie. Wybierając ubrania z przędzy z recyklingu, realnie przyczyniamy się do zmniejszenia śladu węglowego i ilości odpadów tekstylnych.
Źródła:
- Ellen MacArthur Foundation. A New Textiles Economy: Redesigning Fashion’s Future, 2017.https://ellenmacarthurfoundation.org
- Patagonia – Environmental Responsibility.https://www.patagonia.com/our-footprint/recycled-polyester.html
- Textile Exchange – Recycled Cotton Market Report 2022https://textileexchange.org/reports/
- ECONYL® – Regenerated Nylonhttps://www.econyl.com/
- Forbes – How Recycled Plastic Bottles Are Used To Make Clotheshttps://www.forbes.com/sites/jessicabaron/2020/01/29/how-recycled-plastic-bottles-are-used-to-make-clothes
